افزایش قدرت صندوق بیمه در پرداخت تسهیلات و بیمه معادن کشور
انفال بودن معادن و نبود اسناد مالکیت برای اخذ تسهیلات بانکی یکی از معضلاتی است که بخش معدن همواره با آن مواجه بوده است.
در واقع سیستم بانکی پروانه بهره‌برداری از معادن را به عنوان وثیقه در تسهیلات قبول نداشته و این چالش باعث شده تا انگیزه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در معادن کاهش یابد. در همین راستا صندوق بیمه سرمایه‌گذاری معادن که نقش واسطه و تضمین کننده معادن را در سیستم بانکی بر عهده دارد در سال ???? با هدف هدایت سرمایه‌های بخش خصوصی به حوزه معدن تشکیل شد و اساسنامه آن ? سال بعد توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت به تصویب رسید و در خلال این سال‌ها توانسته است معادن زیادی را از تسهیلات بانکی بهره‌مند سازد هر چند که به دلیل زیان انباشته برخی از معادن و نداشتن توان بازپرداخت اقساط، هم اکنون فعالیت این صندوق تحت الشعاع قرار گرفته، به طوری که امکان پرداخت تسهیلات به معادن جدید وجود ندارد. در این رابطه گفت‌وگویی را محمدرضا بهرامن نایب رییس خانه معدن صورت داده‌ایم که در زیر می‌خوانید.
میزان بودجه صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیتهای معدنی چقدر بوده و چه معادنی را زیر پوشش قرار داده است؟
این صندوق که در سال ???? توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت رسما شروع به کار کرد تنها ?? میلیارد تومان بودجه در اختیار داشت که با توجه به بالا بودن تعداد معادن این مقدار بودجه پاسخگوی نیاز معادن نبود به همین دلیل تمرکز خود را بیشتر روی معادن تولیدکننده سنگ ساختمانی معطوف کرده بود.
این در حالی است که پس از گذشت ?? سال از فعالیت این صندوق در سال ?? به دلیل کمبود نقدینگی که در نتیجه بازپرداخت نشدن اقساط بانکی از سوی معادن ایجاد شد و به حداقل رسیدن بودجه آن زمزمه‌هایی مبنی بر انحلال یا ادغام این صندوق با دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری شنیده شد. اما با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و پیگیری‌های انجام شده هم اکنون مجددا شاهد از سرگیری فعالیت صندوق و بازگشت آن به چرخه اقتصاد هستیم.
خدمات و حمایت‌های صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیتهای معدنی در چه زمینه‌هایی بوده است؟
این صندوق در راستای حمایت و پیشرفت صنایع معدنی بخش‌های مختلفی از جمله اکتشاف، بهره‌برداری، فرآوری، بیمه دوران بهره‌برداری معادن (در صورت کاهش یا توقف موقت) و حمایت‌هایی از این دست را زیرپوشش داشته است. همچنین از دیگر مواردی که امکان استفاده از تسهیلات را دارند در زمینه خرید ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی بوده تا با نوسازی این اقلام پیشرفت و توسعه معادن را تسریع بخشد.
آیا اقدامات جدیدی برای بالا بردن میزان بودجه این صندوق انجام شده است؟
با روی کار آمدن دولت یازدهم شاهد تغییر نگرش در اداره این صندوق بوده‌ایم. نقش حمایتی دولت در این راستا و همچنین سازمان توسعه و نوسازی صنایع و معادن ایران (ایمیدرو) با سرمایه‌گذاری در این صندوق باعث افزایش قدرت در پرداخت تسهیلات شده است. از سوی دیگر طبق توافقات سه جانبه بین ? بانک ملت، تجارت و بانک صنعت و معدن که با صندوق انجام شده شرایط دریافت وام تسهیل شده تا معادن زیرپوشش این صندوق بتوانند با استفاده از پروانه بهره برداری معادن برای دریافت تسهیلات اقدام کنند. همچنین با برنامه‌ریزی‌های انجام شده پیش بینی می‌شود که در آینده شاهد افزایش نقدینگی صندوق تا ??? میلیارد تومان باشیم. طبق آخرین اقدامات انجام شده توسط سازمان ایمیدرو با ایجاد تفاهم نامه بین صندوق و ایمیدرو و بانک ملت ارائه تسهیلات به معادن تا ??? هزار میلیارد تومان نیز افزایش خواهد یافت.
آیا ارائه تسهیلات براساس نوع ماده معدنی مشخص می‌شود؟
در حال حاضر بیشترین معادنی که از تسهیلات این صندوق استفاده می‌کنند معادن تولیدکننده سنگ‌های ساختمانی هستند ولی استفاده از تسهیلات تنها در انحصار این معادن نبوده و دیگر تولیدکنندگان مواد معدنی نیز می‌توانند از تسهیلات صندوق بیمه استفاده
کنند.
کدام بخش‌های معدنی امکان استفاده از تسهیلات را دارند؟
براساس سیاست‌های دولت در بسته ضد رکودی و حمایت از تولید در بخش صنایع معدنی تنها بخش خصوصی امکان استفاده از تسهیلات این صندوق را داشته و در راس آنها معادن کوچک مقیاس قرار دارند. با توجه به اینکه میزان بودجه در اختیار صندوق محدود بوده و افزایش نقدینگی آن نیازمند گذشت زمان است، توانایی حمایت مالی از واحدهای بزرگ دولتی را ندارد.
آیا صندوق بیمه سرمایه‌گذاری امکان پرداخت تسهیلات ارزی را دارد؟
یکی از مبحث‌های مطرح شده در راستای اعطای تسهیلات ارزی به معادن ایجاد تعامل صندوق بیمه با صندوق توسعه ملی است. از انجایی که معادن برای دریافت تسهیلات ارزی از بانک‌ها مجبور به ارائه یک تضمین مالی مطمئن بوده و تنها مدرکی که در اختیار آنهاست پروانه بهره‌برداری از معادن است در دریافت تسهیلات با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند از این‌رو صندوق توسعه ملی با صدور بیمه نامه برای معادن به عنوان یک تضمین‌کننده وارد عمل شده و روند دریافت تسهیلات را تسریع کرده و به رشد جهشی در صنایع معدنی کمک بزرگی خواهد کرد.
آیا سقفی برای رقم بیمه معادن وجود دارد؟
با توجه به میزان گردش پولی در صندوق بیمه، رقم تسهیلات برای تقاضاکنندگان مشخص می‌شود. اما باید توجه داشت که معادن کوچک مقیاس و متوسط از ?/? تا ? میلیارد تومان می‌توانند از صندوق بیمه تسهیلات دریافت کنند.
برنامه آینده این صندوق چیست؟
فعالیت صندوق در واقع یک نوع سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود نه مصرفی. به همین جهت اقدامات اخیر دولت و سازمان‌های مرتبط بر افزایش و ارتقای منابع و نقدینگی صندوق بوده به گونه‌ای که قرار است بودجه آن تا ???? میلیارد افزایش یابد ضمن آنکه صندوق در زمینه بالا بردن استخراج کانی‌های فلزی برنامه‌ریزی کرده است.