نخستین حضور رئیسجمهور در جمع صنعتگران و معدنکاران با انتقاد صریح او از روند صنعتی شدن کشور و وابستگی بیش از حد بخش تولید به حمایتهای دولتی همراه شد.
بسته خروج از رکود
روحانی با تاکید بر ضرورت همفکری برای غلبه بر مشکلات اقتصادی، از ایجاد کارگروهی برای مطالعه و تنظیم طرحهایی بهمنظور خروج از رکود و رونق اقتصادی خبر داد و گفت: «تا پایان تیرماه بسته حمایتی را برای ایجاد رونق و شکستن رکود آغاز و اجرایی خواهیم کرد.» رئیسجمهوری در بخش دیگری از سخنانش شروط حضور شرکتهای چند ملیتی در ایران را نیز تبیین کرد و گفت: «دولت موظف است روابط خارجی را در فضایی مناسبی قرار دهد تا تولیدگران و صنعتکاران کشور به راحتی بتوانند مواد اولیه تهیه کنند، تکنولوژی وارد کنند و تبادل مالی و پولی داشته باشند.»
اولویت دولت برای کمک به بنگاهها
رئیسجمهوری در بخش دیگری از سخنانش اولویتهای دولت برای کمک به بخش خصوصی را اعلام کرد و اولویت اول را چنین شرح داد: «بنگاههایی که در شرایط تحریم، مشکلات و سختیها را پشت سر گذاشتند و به تولید ادامه دادند و برای کشور ارزش افزوده ایجاد کردند، امروز اگر برای رشد تولید نیاز به کمک داشته باشند در اولویت قرار دارند.» او در بیان اولویت دوم گفت: «اولویت دوم مربوط به بخشهای تولیدی است که به خاطر مسائل تحمیلشده از بیرون نظیر تحریمها، دچار مشکل شدهاند و دولت به آنها کمک خواهد کرد تا بر مشکلات فائق آیند. برخی بنگاههای اقتصادی را که دارای معوقات بانکی هستند و مقصر نیستند، باید یاری کنیم و آن دستهای که مقصر هستند، باید تاوان تقصیر را پرداخت کنند. (در این لحظه حاضران تشویق کردند و برخی احسنت گفتند).
بانکها دست از بنگاهداری بردارند
رئیس شورایعالی اقتصاد که هرچند دقیقه یک بار سخنانش با تشویق حاضران در جلسه روبهرو بود، خطاب به مدیران بانکها نیز گفت: «بانکها باید کمربندها را برای کمک ببندند و گام به گام دست از بنگاهداری بردارند؛ زیرا آنها باید امانتدار مردم باشند و با اصلاح راه و روش، واسطه خوبی میان مردم و بنگاههای اقتصادی شوند.» روحانی ادامه داد: «بانکهای ما در حد لازم توانمند نیستند و دولت جلسات متعددی درخصوص توانمندسازی بانکها بهمنظور تامین سرمایه در گردش مورد نیاز کارآفرینان و تولیدگران برگزار کرده است.» این سخنان رئیسجمهور در حالی مطرح میشود که برخی بانکها در سالهای اخیر سرمایههای خود را وارد بخش تولید کردهاند و برخی بنگاههای بزرگ اقتصادی را یا تاسیس یا سهام آن را برای خود کردهاند و به رقابت با بخش خصوصی پرداختهاند.
حمایت همراه با رقابت باشد
رئیسجمهور با تاکید بر اینکه «حمایت باید در کنار رقابت باشد»، تصریح کرد: «اگر حمایت باشد، ولی در کنار آن رقابت نباشد، این حمایت مخرب است، چرا بسیاری از صنایع ما بعد از 50-40 سال قدرت رقابت ندارند و در برخی از نامههایی که در این مدت به رئیسجمهور و دولت داده شده گفته شده که اگر دو مرکز بزرگ برای این صنعت وجود دارد مبادا که مرکز سومی تاسیس شود. تا چه موقع باید از این صنعت حمایت شود؟» شاید بتوان گفت که منظور رئیسجمهور ایجاد قطب سوم خودروسازی کشور بود که در هفتههای گذشته با واکنش منفی دو خودروساز بزرگ روبهرو شده است. او گفت: «بسیاری از کشورهای دنیا صنعتی شدند به خاطر اینکه صاحب منابع گاز بودند. بسیاری از کشورها صنعتی شدند به خاطر اینکه معادن غنی در اختیار داشتند و برخی از کشورها نیز صنعتی شدند چون در کنار آبهای آزاد بودند و میتوانستند با جهان خارج در ارتباط باشند. برخی از کشورها نیز صنعتی شدند چون در منطقه جغرافیایی خاص بودند و میتوانستند کشورهای مختلف را به یکدیگر وصل کنند و برخی دیگر نیز صنعتی شدند به خاطر توسعه انسانی، داشتن دانشگاههای بزرگ، دانشکدههای صنعتی، استادان، محققان و تلاشگران بزرگ. [اما] کشوری که همه اینها را دارد یعنی هم توسعه انسانی دارد، هم دارای بزرگترین مخازن گاز جهان است و جزو کشورهای بزرگ دارای مخازن نفت است، کشوری که 2 هزار کیلومتر به آبهای آزاد جنوب و حتی در شمال به نحوی متصل به آبهای آزاد است، کشوری که میتواند از مزیتهای تجاری برخوردار باشد، کشوری که میتواند شرق و غرب و شمال و جنوب را به هم متصل کند، کشوری که این همه دارای دانشجو، دانشگاه، صاحبنظر، نابغه و مراکز تحقیقاتی است و بیش از نیم قرن سابقه حرکت صنعتی در این کشور وجود دارد چطور هنوز ما نمیتوانیم بگوییم صنعتی شدهایم. اشکال کار از کجاست؟ آیا اشکال از برنامههای توسعه است؟ آیا اشکال از برنامهریزی دولت یا قانون مجلس است؟ آیا اشکال از سیاستهای کلی و چشمانداز بیست ساله است؟» او با طرح این پرسش که «صنعت باید چگونه روی پای خود بایستد؟» گفت: «آنهایی که تجربه بلندمدت و طولانی در تولید و صنعت دارند، بیایند و با هم بنشینیم و در این زمینه گفتوگو کنیم. گفتوگو برای این است که مذاکرات برد - برد حاصل شود. مذاکرات برد - برد تنها با خارجیها نیست. دولت و بخش خصوصی، تولیدگران و قانونگذاران نیز باید مذاکرات برد- برد داشته باشند. در کنار هم بنشینیم و ببینیم که مشکل از کجاست.» روحانی با بیان اینکه «ما در کنار دو سرمایه طبیعی و انسانی نیازمند سرمایه اجتماعی هستیم»، تاکید کرد: «ما باید به هم اعتماد داشته باشیم. باید به آینده اعتماد داشته باشیم. باید همه به قانون احترام بگذرایم. باید ثبات و امنیت را در آینده کشور ببینیم و مطمئن شویم که دولت دولتی نیست که در یک جلسه بدون مشورت و مطالعه تصمیمگیری کند. باید مطمئن شویم که این دولت، دولتی توانمند است و قادر است ثبات و آرامش بازار را نگه دارد.»